Solve these “Simple Interest” problems to ace Math part : या “सरलव्याज” समस्यांचे गणित भागावर समाधान करा – as per TCS / IBPS Pattern
या टॉपिक मधे आपणास दिलेल्या रकमेवर होणारे व्याज दिलेल्या दराने कसे काढायचे हे बघणार आहोत. त्या आधी आपण खाली दिलेली काही मुद्दे अभ्यासू.
१)मुद्दल:
आपण व्याजाने घेतलेल्या किंवा ठेवलेल्या रकमेला मुद्दल असे म्हणतात.
२)मुदत:
मुद्दल रक्कम आपण ज्या ठराविक वेळेसाठी घेतो त्या वेळेला मुदत असे म्हणतात.
३)दर:
मुदत नुसार दिलेल्या रकमेवर प्रती १०० रुपये प्रति वर्षी आकारला जाणारा पैसा म्हणजेच दर होय.
दर साल दर शेकडा आपण असे म्हणू शकतो.
४) सरळव्याज:
सरळ व्याज म्हणजे दिलेल्या मुद्दल वर दर साल दर शेकडा प्रमाणे वसूल केलेली रक्कम परंतु यात व्याजाची रक्कम समाविष्ट केली जात नाही.
एकंदरीत, जेव्हा व्याजाची आकारणी वर्षा करीता केली जाते व व्याजाची रक्कम मुद्दलात न मिळवता व्याज आकारले जाते अशा व्याज आकारण्यास सरळ व्याज असे म्हणतात.
म्हणून,
सरळ व्याज= (मुद्दल × मुदत × व्याजाचा दर)/१००
किंवा
सरळ व्याज= P × N × R/१००
रास= मुद्दल + व्याज
किंवा
A = P + S.I.
P= मुद्दल, N= मुदत, R= व्याजाचा दर, A= रास
आता आपण सरावासाठी खाली दिलेली उदाहरणे अभ्यासू.
उदाहरणे:
1.) महेश ने एका बँकेत 8000 रुपये द. सा. द. शे. 6 दराने सरळ व्याजा नुसार 4 वर्ष ठेवले तर त्यास एकूण मुदत झाल्यावर किती रक्कम मिळेल?
a) 1920
b) 9920
c) 8000
d) 7080
उत्तर: b) 9920
स्पष्टीकरण :
वरील उदाहरणात,
P = 8000, N= 4, R= 6
म्हणून,
सरळ व्याज= (P×N×R)/100
= (8000×4×6)/100
=(80×4×6)
= 80×24 = 1920
दिलेल्या रकमेवरील सरळ व्याज= 1920
आता मुदत नंतर मिळणारी एकूण रक्कम म्हणजे रास काढू.
रास = P + S.I. = 8000+1920= 9920
2.) राम आणि शाम यांनी प्रत्येकी 15000 रुपये सारख्या व्याजदराने सरळ व्याज नुसार कर्ज घेतले. राम ने 2 वर्षानी तर शाम ने 3 वर्षानी कर्ज फेडले. दोघांनी मिळून मुद्दल आणि व्याज अशी एकूण 33000 रुपये भरले तर त्यांचा व्याज दर काय होता?
a) द. सा. द. शे. 3
b) द. सा. द. शे. 6
c) द. सा. द. शे. 5
d) द. सा. द. शे. 4
उत्तर: d) द. सा. द. शे. 4
स्पष्टीकरण:
वरील उदाहरणात,
P =15000
व्याज दर R मानू.
म्हणून, राम ने भरलेलं व्याज = 15000×2×R/100 = 300R
शाम ने भरलेले व्याज = 15000×3×R/100 = 450R
दोघांनी मिळून भरलेलं एकूण व्याज = 33000 – 30000 = 3000
म्हणून, (450R + 300R )= 3000
750R = 3000
R = 300/75 = 4
म्हणून त्यांचा व्याजाचा दर द. सा. द. शे. 4 असेल.
3.) एका रकमेची 5 वर्षं मधे तिप्पट होते तर 15000 मुद्दल साठी 5 वर्षात किती व्याज मिळणार?
a) 20000
b) 10000
c) 30000
d) 45000
उत्तर: c) 30000
स्पष्टीकरण:
इथे,
15000 मुद्दल ची मिळणारी रक्कम = मुद्दल × तीनपट
आणि
रास = 15000×3 = 45000
म्हणून, व्याज = रास – मुद्दल
= 45000 – 15000 = 30000
4.) एक रक्कम द. सा. द. शे. 4% दराने घेतल्यास किती वर्षात दुप्पट होईल?
a) 25 वर्षे
b) 10 वर्षे
c) 15 वर्षे
d) 20 वर्षे
उत्तर: a) 25 वर्षे
स्पष्टीकरण:
इथे आपण मुद्दल 100 रुपये समजू.
म्हणून, व्याज = 100
म्हणून,
सरळ व्याज = (म × द × क)/100
100= (100×4×क)/100
100/4=क
क = 25 वर्षे
5.) राधा ने एका बँकेत 10000 रुपये द. सा. द. शे. 5 दराने सरळ व्याज नुसार 6 वर्ष ठेवले तर तिला मुदत संपली की एकूण किती रक्कम मिळेल?
a) 7000
b) 3000
c) 10000
d) 13000
उत्तर: d) 13000
स्पष्टीकरण:
वरील उदाहरणात,
P = 10000
N = 6
R = 5
म्हणून,
सरळ व्याज= (P×N×R)/100
= (10000×6×5)/100
= 100×30 = 3000
दिलेल्या रकमेवरिल सरळ व्याज = 3000
म्हणून, आता मुदत नंतर मिळणारी एकूण रक्कम म्हणजेच रास बघू.
रास= P + SI = 10000+3000 = 13000
In case you have missed: Seema Nagnath Purbuj 1st article on Dice Problems
♦ Important Links (महत्वाच्या लिंक्स) ♦
〉 Government Jobs.
〉 Private Jobs.
〉 सर्व परीक्षांच्या सराव प्रश्नपत्रिका (Previous Question Papers).
〉 परीक्षेचे निकाल (Results).
〉 परीक्षा प्रवेशपत्र (Hall Tickets).
〉 MPSC भरती.
〉 Bank Jobs.
〉 Mega Bharti.
〉 Current Affairs ((चालू घडामोडी).
〉 रोजगार मेळावा (Jobs Fairs).
🔎जिल्हा नुसार जाहिराती📲 |
|||||
| अहमदनगर | अकोला | अमरावती | औरंगाबाद | भंडारा | बुलढाणा |
| चंद्रपुर | धुले | गढ़चिरौली | गोंदिया | हिंगोली | जलगांव |
| जालना | कोल्हापुर | लातूर | मुंबई | नागपुर | नांदेड़ |
| नंदुरबार | नाशिक | उस्मानाबाद | पालघर | परभानी | पुणे |
| रायगढ़ | रत्नागिरि | सांगली | सातारा | सिंधुदुर्ग | सोलापुर |
| ठाणे | वर्धा | वाशिम | यवतमाल | बीड | |
🎓शिक्षणानुसार जाहिराती💼 |
|||||
| ७ वी (7th) | दहावी (SSC) | बारावी (HSC) | डिप्लोमा | आय.टी.आय | पदवी |
| पदव्युत्तर शिक्षण | बी.एड | एम.एड | एल.एल.बी / एल.एल.एम | बीएससी | एमबीए |
| बीसीए | एमसीए | बी.कॉम | एम.कॉम | GNM/ANM | एमएससी |
| बी.फार्म | एम.फार्म | बी.ई | एम.ई | BAMS/BHMS | एम.बी.बी.एस / एम.डी |
| बी.टेक | एम.टेक | MS-CIT | |||
